Boedapest Hotspots #1: Het Vrijheidsbeeld op de Gellèrt-berg bezoeken + informatie

Al kuierend door Boedapest kan het je haast niet zijn ontgaan dat er bovenop het hoogste punt van de stad een beeld staat dat fier met een veer in haar handen naar de hemel reikt. Dit beeld noemt de Hongaar ook wel Szabadság-szobor, oftewel: het vrijheidsbeeld. Het is 14 meter hoog en het is, doordat het dus op zo’n hoog punt staat, overal in de stad te zien.

Als een echte toerist prikkelt zo’n beeld natuurlijk je zintuigen en wil je het van dichtbij zien. Laat Boedapest nou handig inspelen op deze nieuwsgierigheid door een goed begaanbare en milde klim naar boven te hebben gerealiseerd. Alhoewel het niet ‘mild’ is wanneer je op het heetst van de dag besluit de klim te wagen, zoals ik. Maar goed desalniettemin was het echt wel te doen en is het zeker de moeite waard om je, al dan niet jonge, beentjes er voor te laten inspannen. Al is het puur om het adembenemend mooie uitzicht. In deze blogpost neem ik je mee naar de top!

Wanneer ik op stap ga om een bezienswaardigheid te bekijken dan wil ik ook graag weten wáár ik naar kijk en wat de historisch-culturele achtergronden zijn. Het liefst heb ik dan overal een Audio Guide bij, iets wat natuurlijk niet altijd mogelijk is. Daarom raadpleeg ik meestal de nodige informatiebronnen, en bij gebrek aan internet zijn dit meestal (reis)boekjes, om ook wat te leren. Om je de moeite te besparen, en omdat ik het stiekem erg leuk vind, zal ik hieronder een korte schets maken van waar je wellicht (binnenkort of óóit) naar gaat kijken.

Dit beeld stamt uit 1946 en is een ode aan de bevrijding van Hongarije door de Sovjet-Unie tijdens de tweede wereldoorlog. Het kunstwerk is sindsdien niet onaangetast gebleven. Onder het vrijheidsbeeld bevond zich namelijk ook nog een beeld van een Sovjet soldaat. Deze Sovjet soldaat stond symbool voor ‘de beschermer van de vrijheid’. Het beeld is in 1945 in opdracht van Kliment Vorosjilov gemaakt. Hij was de militaire bevelhebber verantwoordelijk voor de bevrijding van Boedapest van de nazi’s. Model voor het beeld was een soldaat van het Rode Leger Vasili Ivanovich Golovcov. Het beeld moest kracht, vastberadenheid en zelfvertrouwen uitstralen. Het stond op een 7 meter hoog fundament voor de 22 meter hoge obelisk waar dan weer 13,5 meter hoge vrouw met een palmtak in haar handen op stond. Tijdens de Hongaarse Opstand in 1956 is het beeld van de soldaat kapot gemaakt door de opstandelingen en later in 1958 door een exacte kopie vervangen. Het vrijheidsbeeld kon namelijk niet zonder haar beschermer volgens de Sovjetleiders. In 1989-90 werd er hevig gediscussieerd over de toekomst van het gehele monument. Er werd besloten niet het hele monument te verwijderen maar enkel de soldaat weg te halen en de ster, die beiden zouden herinneren aan het Sovjet verleden. Het beeld van de soldaat staat nu in ‘Memento Park’, zeker de moeite waard om ook even te bezoeken.

Dit is het beeld van de soldaat die voor het vrijheidsbeeld heeft gestaan.

Na de val van de Sovjet-Unie kreeg het beeld ook een andere betekenis. Het beeld staat niet langer meer symbool voor de bevrijding van Hongarije door de Sovjet-Unie maar voor eenieder die heeft gestreden voor het nationaal belang van Hongarije.

Deze verandering is ook te zien in de inscriptie. Origineel stond er het volgende:
A FELSZABADÍTÓ

SZOVJET HŐSÖK

EMLÉKÉRE

A HÁLÁS MAGYAR NÉP

1945

Oftewel: ‘Ter nagedachtenis aan de helden van de bevrijdende Sovjettroepen, (opgericht door) de dankbare Hongaren (in) 1945’.

Nu staat er het volgende:

MINDAZOK EMLÉKÉRE

AKIK

ÉLETÜKET ÁLDOZTÁK

MAGYARORSZÁG

FÜGGETLENSÉGÉÉRT,

SZABADSÁGÁÉRT

ÉS BOLDOGULÁSÁÉRT

Oftewel: ‘Ter nagedachtenis aan eenieder die hun leven heeft gegeven voor de onafhankelijkheid, vrijheid en vooruitgang van Hongarije’.

Misschien nog wel leuk om even te vermelden is dat het verhaal gaat dat het beeld voordat het als monument voor de Sovjet-Unie fungeerde, een beeld ter nagedachtenis van István Horthy was. István Horthy was de oudste zoon van de Hongaarse regent Miklós Horthy en sneuvelde in 1942 aan het oostelijke front als gevechtspiloot. Toen Kliment Vorosjilov kunstenaar Zsigmond Kisfaludi Strobl zag werken aan het nog onafgemaakte beeld, besloot Vorosjilov Strobl opdracht te geven het beeld toe te wijden aan de Sovjettroepen. Zo zou het beeld in eerste instantie een propeller vasthouden maar door een palmtak zijn vervangen omdat dit uiteraard beter past bij de nieuwe functie van het beeld.

Dit krijg je te zien als je de top hebt bereikt. (bron 1)

Hoe kom je er?

Het beeld bevindt zich aan de Buda-zijde. Zelf ben ik met de metro gegaan en dit heb ik als erg positief ervaren. Je zou er dus misschien ook op een andere manier kunnen komen (laat dit vooral weten in een reactie!) maar zo ben ik er gekomen. Op het dichtstbijzijnde metrostation kun je goedkoop een dagkaart kopen en via de borden zoeken naar het metrostation ‘Szent Gellért tér’. Als je via dit metrostation naar buiten gaat kom je langs een groot Hotel dat ‘Gellért’ heet, hier moet je langs lopen en dan zie je vanzelf het begin van een berg waar een voetpad is dat naar boven loopt. Tevens ook aangegeven met een bordje. Binnen een paar minuten wandelen vanaf het metrostation ben je al bij het begin van de klim, ideaal dus!

Het metrostation (bron 2)

Ik ben even aan het bijkomen op een bankje

Overig

Wanneer je besluit op een warme zonnige dag de klim te maken naar het vrijheidsbeeld raad ik je aan om je goed in te smeren met een hoge factor. Alhoewel dit misschien vanzelfsprekend lijkt, verkijk je er niet op want echt veel schaduw is er niet en vooral niet op de top. Toen ik er was (juli 2017), was er een kleine cateringcar op de top met onder andere ijsjes maar hier accepteerde ze alleen Hongaarse Forint dus geen kaart of euro. Daarnaast is er niet echt een vaste route naar boven, je hebt verschillende paden die uiteindelijk vrijwel allemaal naar boven leiden dus je kunt niet snel verdwalen. Mocht je trouwens kinderen hebben er is een grote speeltuin beneden en halverwege.

Hieronder nog wat sfeerfoto’s.